Vraag:
Graag zou ik uitleg willen krijgen over de volgende overlevering: “Verlaat datgene waar je over twijfelt voor datgene waar je niet over twijfelt.”
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Hasan ibn cAli (moge Allah tevreden met hem zijn) heeft gezegd: “Ik heb van de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) geleerd: “Verlaat datgene waar je over twijfelt voor datgene waar je niet over twijfelt. De waarheid zal leiden tot geruststelling en leugens leiden tot onzekerheid.”
(at-Tirmidhie, Ahmad en Ibn Hibbaan;
authentiek verklaard door Sheikh al-Albaanie)
Ook zijn deze woorden overgeleverd door an-Nasaa’ie maar zonder de zinsnede “de waarheid zal leiden tot geruststelling…”
Al-Mannaawie (moge Allah hem genadig zijn) heeft gezegd: “Verlaat datgene waar je over twijfelt” betekent dat als je onzeker bent over een bepaalde kwestie, jij je hiervan dient te onthouden. Het onzeker zijn over een bepaalde kwestie kan betekenen dat men zich gaat afvragen of het goed of niet goed is, of Halaal of Haraam.
“…voor datgene waar je niet over twijfelt” betekent dat je moet kiezen voor datgene waar je zeker van bent. Hierbij weet je zeker dat het Halaal en goed is.
“De waarheid zal leiden tot geruststelling” betekent dat als je het onzekere laat en kiest voor het zekere, je het hart innerlijke rust ervaart.
“En leugens leiden tot onzekerheid” betekent dat leugens het hart bezorgd en onrustig maken. At-Tiebie heeft gezegd: “De zinsnede ‘leugens leiden tot onzekerheid’ verklaart de voorgaande woorden van de overlevering. Wanneer je merkt dat je twijfelt en onzeker bent over iets, laat het dan. Het hart van een gelovige voelt zich op zijn gemak met de waarheid en is twijfelachtig over leugens en valsheden. Twijfels hebben over een bepaalde zaak is een teken dat het onjuist en verkeerd kan zijn, dus pas op voor dit soort zaken. Wanneer je gevoel op zijn gemak is, is dat juist een teken dat het de waarheid is, laat dat niet los.”
(Fayd ul-Qadier, boekdeel 3, blz. 529)
Sheikh Ibn ul-cOethaymien heeft gezegd: “Deze overlevering is een voorbeeld van een beknopte uitspraak. Het is erg profijtvol om deze overlevering te volgen. Men kan twijfelen aan vele zaken. Daarom zeggen wij om datgene waar je over twijfelt te laten voor datgene waar je niet over twijfelt, zodat je veilig bent. Als een bepaalde zaak je laat twijfelen, verlaat deze dan en kies voor datgene wat jou niet laat twijfelen. Uiteraard moet men goed in de gaten houden dat het niet overslaat naar het niveau van influisteringen. Wanneer het dit niveau bereikt, schenk er dan geen aandacht aan.
Dit heeft te maken met daden van aanbidding, interacties met anderen, het huwelijk en alle categorieën van kennis.
Een voorbeeld hiervan is wanneer een persoon zijn Woedoe' heeft verbroken en vervolgens het gebed verricht, terwijl hij niet zeker is of hij de Woedoe' nog heeft verricht (na de gebeurtenis die de Woedoe' verbreekt). In dit geval is hij onzeker of hij de Woedoe' heeft verricht. De Woedoe' is nodig voor de geldigheid van zijn gebed. Hij blijft bezorgd hierover. In dit geval zeggen wij: “Verlaat datgene waar je over twijfelt voor datgene waar je niet over twijfelt.” De twijfel hier heeft te maken met de vraag of het gebed geldig is. Deze twijfel wegwerken betekent dat je de Woedoe' moet verrichten en bidden.
Het tegenovergestelde van het vorige voorbeeld is dat als een persoon de Woedoe' verricht heeft en vervolgens het gebed verricht, maar er niet zeker van is of hij zijn Woedoe' heeft verbroken.
In dit geval zeggen wij ook: “Verlaat datgene waar je over twijfelt voor datgene waar je niet over twijfelt.” Je hebt iets dat zeker is, en dat is dat je de Woedoe' hebt verricht. Daarna was je niet zeker of deze verbroken was. Wat je moet negeren is de twijfel of onzekerheid over de vraag of de Woedoe' verbroken was of niet. Wees kalm en negeer twijfel of onzekerheid.
(Sharh Arbacien an-Nawawiyyah, blz. 155)
Deze overlevering is een basisprincipe op het gebied van voorzichtigheid. En het moedigt aan om twijfels te negeren. Ook is het een basisprincipe op het gebied van het volgen van dat wat zeker is, en het negeren van het twijfelachtige.
Al-Haafidh Ibn Radjab (moge Allah hem genadig zijn) heeft gezegd: “Deze overlevering wijst op het belang van het voorzichtig zijn als iemand te maken krijgt met twijfelachtige zaken. Ook wijst het op het wegblijven hiervan. Over dat wat zeker Halaal is, heeft de gelovige geen twijfel in zijn hart. Hij zal zich op zijn gemak voelen en zijn hart zal rust verkrijgen. De twijfelachtige zaken zullen namelijk slechts angst en zorgen met zich mee brengen.”
(Djaamic ul-cOeloem wal-Hikam, boekdeel 1, blz. 280)
En Allah weet het het beste.
Islamqa.com