Vraag:
Wat veel mensen tegenwoordig doen op het moment dat een familielid komt te overlijden, is dat de familie in zijn huis bijeenkomt en mensen langskomen om hen te condoleren. Of dat ze dat doen in een grote zaal of opgezette tent die gereed zijn gemaakt voor zulke gebeurtenissen. Wat is het oordeel hierover?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
De gewoonte van mensen om in het huis te blijven om gecondoleerd te worden was niet bekend in de tijd van de vrome voorgangers. Vandaar dat sommige geleerden dat als een innovatie (Bidcah) hebben aangeduid.
In al-Iqnaac wa Sharhahoe staat: “Het is afkeurenswaardig (Makroeh) om te zitten en de condoleances af te wachten. Dat wil zeggen dat de nabestaanden zitten op een plek om condoleances te ontvangen. Toen het oordeel over het maken van eten voor de nabestaanden werd besproken, zei hij: “Dat zou bestemd moeten zijn voor de familie van de overledene en niet voor degenen die zich in hun huis verzamelen. Dat is Makroeh, want dat is helpen om iets te doen wat Makroeh is, namelijk het samenkomen in het huis van de nabestaanden. Al-Marwazi heeft verhaald van Ahmed dat dit behoorde tot één van de handelingen van al-Djaahiliyyah (de pre-islamitische tijd) en hij keurde dit erg af. Vervolgens vermeldde hij de overlevering van Djarier ibnoe cAbdillaah, die zei: “We waren gewoon om met de familie van de overledene bijeen te komen en om na de begrafenis eten te maken, terwijl wij huilden om de overledene.”
An-Nawawie zei in Sharh al-Moehaddhab: “Met betrekking tot het samenkomen voor condoleances hebben ash-Shaaficie, de auteur (van het boek) en al onze metgezellen verklaard dat het Makroeh is.” Dit werd aangehaald door Aboe Haamid in at-Taclieq en door anderen uit de tekst van ash-Shaaficie. Zij zeiden: “Dat betekent dat wanneer de familie van de overledene bijeenkomt in een huis en degenen die hun medeleven willen betuigen naar hen toekomen.” Zij zeiden:“In plaats hiervan zouden zij zich bezig moeten houden met hun zaken en degene die hen toevallig tegenkomt, kan zijn medeleven aan hen betuigen.”
En als de familie van de overledene de deur opent voor de mensen om te komen en hun medeleven te betuigen, dan is het alsof zij tegen de mensen zeggen: “Wij zijn de nabestaanden, dus kom en betuig ons jullie medeleven.”
Het plaatsen van een advertentie in de krant met vermelding van de plaats waar medeleven betuigd kan worden, is hetzelfde als het mondeling uitnodigen van iedereen om medeleven te komen betuigen.
Sheikh Mohammed ibnoe Saalih al-cOethaymien (Sabcoena Soe’aalan fie Ahkaam il-Djanaa’iz, blz. 53)