Haastig zijn in het geven van fatwa’s

4089

Vraag:

Er zijn bepaalde mensen die vragen die aan hen worden voorgelegd, zonder enige uitzondering haastig beantwoorden. Wat is het islamitische oordeel hierover?

Antwoord:

Alle lof zij Allah.

De vrome voorgangers waren van mening dat het afkeurenswaardig is om haastig te zijn in het geven van fatwa’s. Zij wensten zelfs dat iemand anders de verantwoordelijkheid op zich zou nemen om een antwoord te geven. Als zij uiteindelijk tot de conclusie kwamen dat er geen andere keus was dan te antwoorden, dan deden zij hun uiterste best om tot een oordeel te komen vanuit de Koran en de Soennah of op basis van een uitspraak van één van de rechtgeleide kaliefen.

cAbdoer-Rahmaan ibnoe abie Laylah zei: “Ik heb 120 metgezellen van de Boodschapper (vrede zij met hem) meegemaakt en er was niemand onder hen die werd gevraagd over een zaak of hij wenste dat iemand anders deze taak op zich zou nemen. En niemand van hen nam het woord of hij wenste dat iemand anders deze taak op zich zou nemen.”

(Ahmad)

Imam Maalik heeft overgeleverd dat Ibn cAbbaas heeft gezegd: “Degene die een oordeel geeft over alles wat de mensen hem vragen, is een gek.”

Sahnoen ibn Sacied zei: “Degene die het meest gehaast is in het geven van fatwa’s is meestal ook degene met de minste kennis…”

Het haastig zijn in het geven van fatwa’s kan twee dingen betekenen:

  • of het ontbreekt hem aan kennis
  • of hij heeft veel kennis.

Als een persoon gebrek heeft aan kennis, dan geeft hij fatwa’s op alles zonder kennis. En als bij een persoon kennis in overvloed aanwezig is, dan zal hij in staat zijn om vele vragen te beantwoorden. Dit was het geval bij Ibn cAbbaas. Hij was één van de metgezellen die heel veel fatwa’s heeft uitgevaardigd. Zijn fatwa’s zijn verzameld in maar liefst twintig boeken.

Sahnoen zei: “Ik memoriseerde sommige zaken waarbij er acht verschillende meningen waren van acht prominente geleerden. Hoe kan ik dan haastig zijn in het geven van een antwoord zonder dat ik er zeker van ben wat de correcte mening is? Hoe kan iemand het mij dan verwijten als ik geen antwoord geef?”

Hoedhayfah zei: “Degene die een fatwa uitvaardigt, valt onder één van de volgende categorieën: Hij is op de hoogte van de regelgeving in de Koran, hij is een leider die geen andere keus heeft (dan het geven van een fatwa) of hij is een dwaas die bezig is met een zaak waartoe hij niet geroepen is…”

Gebaseerd op de woorden van Imam Ibn ul-Qayyim

(Iclaam ul-Moewaqqicien, boekdeel 1, blz. 28 en 29)