Vraag:
Is kaas gemaakt van enzymen die afkomstig zijn uit Haraam (niet volgens de Islam geslacht) vlees Halal? Ook zijn de enzymen nog levend en sterven ze niet nadat het dier is overleden.
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Alvorens deze vraag te beantwoorden is het belangrijk om te weten wat stremsel is (wat in kaas verwerkt wordt).
Al-Fayroezaabadie zei in al-Qaamoes al-Moehiet (blz. 313) onder de definitie ‘Nafaha’ (stremsel) het volgende: “Al-Infahah en al-Minfahah en al-Binfaha verwijzen allemaal naar iets geels dat gewonnen wordt uit de magen van zogende jonge geitjes.”
(al-Qaamoes al-Moehiet, blz.313)
De term ‘Nafaha’ (stremsel) is ook in al-Mawsoecat ul-Fiqhiyyah als volgt omschreven: “Het is een geelwitte substantie (in een huidvat) dat wordt gewonnen uit magen van zogende jonge geitjes of lammeren. Wanneer iets van deze substantie aan melk wordt toegevoegd, dan gaat het klonteren en wordt het kaas. In sommige Arabischsprekende regio’s noemen de mensen het stremsel ‘Moedjabbinah’ (kaasmaker), en de maag (waaruit het stremsel wordt gehaald) wordt ‘Koersh’ genoemd als het dier op gras graast.”
(al-Mawsoecat ul-Fiqhiyyah, boekdeel 5, blz.155)
Het Islamitische oordeel over stremsel is dat als het wordt genomen van een dier dat volgens de Islamitische wetgeving is geslacht, het rein is en kan worden gegeten. Dit is de (mening) van de Hanafies, Maalikies, Shaaficies en Hanbalies.
De overgrote meerderheid van de geleerden onder de Maalikies, Shaaficies en Hanbalies hebben over het eten van stremsel, afkomstig van een dier dat natuurlijk is overleden of niet volgens de Islamitische wetgeving is geslacht, gezegd dat het onrein is en niet moet worden gegeten. Zij baseren dit oordeel op de volgende vers (interpretatie van de betekenis):
“Verboden voor jullie zijn: de dode dieren…”
(Soerat al-Maa’idah: 3)
Vanwege de dood van het dier is het stremsel onrein geworden. Het is niet mogelijk om deze onreinheid te verwijderen.
Imam an-Nawawie zei: “De Oemmah is het eens dat het toegestaan is om kaas te eten zolang het niet gemengd is met iets onreins. Zoals het toevoegen van stremsel afkomstig van een bron die niet Halal is, omdat het niet volgens de Islamitische wetgeving is geslacht. Deze Idjmaac(consensus onder de geleerden) vormt het bewijs voor de toelaatbaarheid (voor het eten van kaas zonder onrein stremsel).”
(Al-Madjmoec, boekdeel 9, blz. 68)
De tweede mening is de mening van Aboe Haniefah en één van de twee meningen die van Imam Ahmad zijn overgeleverd. Deze zegt dat stremsel van dode dieren of dieren die niet volgens de Islamitische wijze zijn geslacht, nog steeds rein zijn. Volgens Sheikh ul-Islaam ibnTaymiyah is dit de meest correcte mening waarbij hij in (het boek) al-Fataawa zei: “Het is waarschijnlijker dat hun (de vuuraanbidders) kaas Halal is en dat het stremsel en melk van dode dieren rein zijn.”
(al-Fataawa, boekdeel 21, blz. 102)
Elders in al-Fataawa zei hij: “Als het gaat om de kaas die is gemaakt met hun (enkele ongelovigen van de Baatinie groepering) stremsel zijn er twee bekende meningen. Zoals ook het geval is met stremsel afkomstig van dieren die zijn geslacht door de vuuraanbidders (Zoroastriërs) en Christenen. Dit geldt ook voor stremsel van dode dieren waarvan wordt gezegd dat zij niet op de juiste manier zijn geslacht.”
De wetschool van Aboe Haniefah en één van de twee overgeleverde meningen van Ahmad geven aan dat deze kaas Halal is, omdat de stremsel die genomen is uit dode dieren rein is volgens deze mening. De enzymen in de stremsel sterven namelijk niet als het dier sterft. En de aanraking met het onreine (maag)vat binnen (in het lichaam van het dier) zorgt er niet voor dat het (de stremsel) onrein wordt.
De wetschool van Maalik, ash-Shaaficie en de andere (overgeleverde) mening van Ahmad, hebben vermeld dat deze kaas onrein is. Dit omdat het stremsel volgens deze mening onrein is. Zij beschouwen melk en stremsel van dode dieren als onrein. Indien het vlees niet wordt gegeten (omdat het niet Halal is geslacht), wordt het vlees als dood vlees beschouwd.
Verder zijn beide meningen gebaseerd op overleveringen van de metgezellen. Zo stellen de eerste groep (geleerden) dat de metgezellen kaas van de vuuraanbidders (Zoroastriërs) aten. En de tweede groep meldt dat de metgezellen kaas aten waarvan ze dachten dat het afkomstig was van Christenen.
Met betrekking tot deze kwestie dient de Moeqallid – iemand die niet zelf in staat is om tot een religieus oordeel te komen en dus afhankelijk is van anderen – een geleerde te volgen die hem één van de twee meningen adviseert.
Islamqa.com
Sheikh Mohammed Salih al-Moenadjid