Vraag:
Een man heeft veel bezit vergaard die de Nisaab (minimumbedrag waarop Zakaat verplicht wordt) bereikt. Dit bezit is echter op verboden manieren verkregen. Zoals door de verkoop van alcohol, muziek en drugs. Dient hij hierover de Zakaat af te dragen?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Zakaat is niet verplicht op verboden bezit, noch is dit geldig. Want dit behoort eigenlijk niet toe aan degene die het bezit. En één van de voorwaarden van Zakaat is dat het bezit toebehoort aan de persoon. Allah is Goed en accepteert niets anders dan het goede. De Profeet (vrede zij met hem) zei: “O mensen, Allah is Goed en accepteert slechts het goede. Allah beveelt de godsvruchtige om hetzelfde bevel te volgen als Hij de Boodschappers heeft gegeven. Hij zegt (interpretatie van de betekenis):
“O Boodschappers, eet van het goede en verricht goede daden. Voorwaar, Ik ben Alwetend over wat jullie doen.”
(Soerat al-Moe’minoen: 51)
“O jullie die geloven, eet van het goede waarmee Wij jullie hebben voorzien.”
(Soerat al-Baqarah: 172)
Daarna noemde hij (vrede zij met hem) een man die een lange reis had afgelegd, onverzorgd was en bedekt met stof. Deze hief zijn handen naar de hemel, zeggende: “O Heer, o Heer.” Maar zijn voedsel is Haraam, zijn drank is Haraam, al zijn voeding is Haraam. Hoe kan zijn smeekbede dan verhoord worden?”
(Moeslim)
Wat hij dient te doen, is van het verboden bezit af te komen. Hij dient het terug te geven aan de eigenaar als het was gestolen of met geweld genomen. En hij dient het aan liefdadigheid uit te geven (om zich ervan te ontdoen) als het afkomstig is van de verkoop van drugs, alcohol, muziek en dit soort zaken.
In ‘Mawsoecat ul-Fiqhiyyah’ staat vermeld: “Verboden bezit, zoals wat is gestolen, genomen met geweld, omkoping, rente, etc., behoort niet daadwerkelijk tot degene die het bezit. Diegene hoeft hierover geen Zakaat te betalen, omdat Zakaat verplicht is op zaken die daadwerkelijk toebehoren aan de persoon. Ook is Zakaat een reiniging voor degene die het uitgeeft en voor het bezit van degene die het afdraagt. Allah zegt namelijk (interpretatie van de betekenis):
“Neem van hun bezittingen een liefdadigheid om hen daarmee te reinigen en te zuiveren.”
(Soerat at-Tawbah: 103)
Ook heeft de Profeet (vrede zij met hem) gezegd: “Allah accepteert de Zakaat niet van enig verboden bezit.”
(Moeslim en at-Tirmidhie)
Haraam (verboden) bezit is geheel onzuiver en kan niet worden gereinigd.
Wat met verboden bezit gedaan moet worden, is het teruggeven aan de eigenaar als het mogelijk is erachter te komen wie dit is. Anders dient alles weggegeven te worden om ervan af te zijn en niet als liefdadigheid. Hierover hebben alle wetscholen overeenstemming.
De Hanafies zeggen: “Als het onrechtvaardig verkregen bezit de Nisaab (drempelbedrag) bereikt, dan is de Zakaat niet vereist van degene die het bezit, omdat hij verplicht is alles ervan weg te geven. Het heeft dus geen zin om te zeggen dat hij er iets van als (geldige) liefdadigheid dient te geven.”
In ‘as-Sharh us–Saghier’ van ad-Dardier, die een Maalikie was, staat vermeld: “Zakaat is vereist van degene die de Nisaab bereikt. Het is niet vereist van degene die niet de (rechtmatige) bezitter is. Zoals degene die het met dwang heeft verkregen of degene die het voor een ander in bezit heeft.”
De Shaaficies zeggen, zoals an-Nawawie overleverde van al-Ghazaalie die het ook bevestigde, dat als een persoon niets anders bezit dan verboden rijkdom, hij de Hadj niet hoeft te verrichten of de Zakaat hoeft uit te geven. En hij hoeft geen boetedoening te doen in zijn bezit.”
De Hanbalies zeggen dat het gebruik van bezit dat onrechtmatig is verkregen voor islamitische doeleinden, verboden en ongeldig is. Dit is als het verrichten van de Woedoe’ met water dat onrechtmatig is verkregen of het bidden in kleding die onrechtmatig is verkregen of in een plaats die onrechtmatig is toegeëigend. Het is als het betalen van de Zakaat van bezit dat onrechtmatig is verkregen of het verrichten van de Hadj met dergelijk bezit. Elke transactie, zoals koop, huur, etc., dat verwikkeld is met dit (verboden) bezit, is ongeldig.”
(Mawsoecat ul-Fiqhiyyah; boekdeel 23, blz. 248)
En Allah weet het het beste.
Islamqa.com