Vraag:
Doet de Idjtihaad (rechtsvinding) van de geleerden van deze tijd de consensus van de metgezellen vervallen?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Wanneer er een consensus over een kwestie is bevestigd, dan moet dat als religieus bewijs aangehouden worden. De kwestie moet dan nagevolgd worden en het is niet toegestaan om hiervan af te wijken.
Imam ash-Shaaficie zei: “Het bevel van de Profeet (vrede zij met hem) om een eenheid te vormen binnen de moslimgemeenschap bewijst dat het noodzakelijk is dat de moslims een consensus dienen aan te houden, met de Wil van Allah.”
(ar-Risaalah, blz.403)
Sheikh as-Sarkhasie zei: “Men is verplicht om naar een religieuze tekst te handelen. Het is niet toegestaan om een daad van aanbidding na te laten, als er een duidelijke tekst uit de bronnen hiervoor te vinden is. Zelfs wanneer er een mening is die hier tegenin druist. Exact hetzelfde geldt wanneer er consensus is overgeleverd over een bepaalde zaak.
(Oesoel us-Sarkhasie, boekdeel 1, blz. 308)
Sheikh Ibn ul-cOethaymien zei: “Als de metgezellen over een bepaalde kwestie een consensus hebben bereikt, dan mag er geen meningsverschil meer bestaan over deze zaak. Degenen die daarna komen, dienen niet van deze consensus af te wijken, omdat de consensus (van de metgezellen) ervoor zorgt dat er geen meningsverschillen mogen ontstaan. Dit is namelijk een bewijsvoering.”
(Sharh ul-Oesoel min cIlm il-Oesoel, blz. 498)
Het vermijden van de consensus kan zelfs leiden tot ongeloof. Dit geldt voor een consensus die vaststaand is en waar geen twijfel over bestaat.
Sheikh al-Islaam ibnoe Taymiyah zei: “Elke zaak waar consensus over bestaat, dient gestoeld te zijn op een bron van de Profeet (vrede zij met hem). Elke kwestie die bevestigd is door de consensus en waar de gelovigen niet van mening over verschillen, dient als verduidelijking van Allah waarin Hij de Leiding laat zien. Degene die weerstand biedt in deze consensus is een ongelovige, zoals een persoon ongeloof heeft gepleegd door de bronnen te verloochenen.
Is het daarentegen niet zeker dat hierover consensus bestaat, dan kan ook niet met zekerheid gesteld worden dat deze zaak een vorm is van leiding waarmee de Profeet (vrede zij met hem) is gekomen. Degene die deze vorm van consensus tegengaat, treedt dan ook niet buiten het geloof. Het kan zelfs zo zijn dat het vermoeden waarover consensus bestaat fout is en de waarheid zich juist elders bevindt. Dit is de duidelijke scheidslijn tussen het al dan niet buiten het geloof treden vanwege het tegengaan van de consensus.
(Madjmoec ul-Fataawa, boekdeel 7, blz.39)
Hiermee wordt verduidelijkt dat wanneer er een consensus is bevestigd, deze als Islamitische bewijsvoering aangenomen dient te worden en nageleefd moet worden door alle moslims. Niemand mag hiervan afwijken door te beweren dat hij Idjtihaad heeft verricht of door een andere bewering.
En Allah weet het het beste.
Islamqa.com