De Ramadan is onlangs begonnen. Veel Nederlanders met een islamitische geloofsachtergrond onthouden zich ook dit jaar tussen zonsopkomst en zonsondergang onder meer van eten en drinken. Het was al bekend dat vasten goed is voor de darmen. Hoogleraar Maag- Lever- en Darmziekten Maikel Peppelenbosch weet nu ook waarom dat zo is.
Peppelenbosch deed de afgelopen jaren onderzoek naar vasten en ontdekte dat tijdens het vasten de samenstelling van de darmbacteriën die onze darmen bevolken een verandering ondergaat. Peppelenbosch publiceerde zijn bevindingen op 12 april -aan het begin van de Ramadan- in tijdschrift The American Journal of Clinical Nutrition . Voor zijn studie volgde hij in 2016 en 2018 mensen die deelnamen aan de Ramadan, de jaarlijkse vastenmaand van moslims.
‘We weten dat de ramadan negatieve gevolgen kan hebben voor het concentratievermogen, maar we weten ook al heel lang dat de vastenmaand positieve effecten heeft op het menselijk lichaam: de lever wordt beter, de bloedsuikerspiegel verbetert en veel mensen verliezen tijdens de ramadan wat gewicht. Maar we wisten niet precies hoe dat kwam.’
Butyraat
Door de studie van Peppelenbosch is dat duidelijk geworden. ‘Tijdens het vasten neemt het aantal butyraat producerende bacteriën in de darmen toe.’
Butyraat producerende bacteriën hebben geen voeding nodig in de vorm van de eiwitten, koolhydraten en vezels die wij zelf met onze voeding tot ons nemen, legt Peppelenbosch uit. ‘Deze bacteriën kunnen leven van het slijm dat onze darmwand zelf produceert. Ze komen gedurende het vasten in de meerderheid in onze darmen.’
Butyraat is een klein vetzuur dat een positieve invloed heeft op het immuunsysteem, maar zoals geschetst ook op de lever en de bloedsuikerspiegel. Hoe lang en wanneer er gevast moet worden voor een maximaal effect heeft Peppelenbosch nog niet kunnen vaststellen. ‘In het ramadan-cohort zagen we wel dat na twee weken een heel duidelijk effect ontstond op de butyraat producerende bacteriën. En we zagen ook: en maand na het Suikerfeest was het effect weer helemaal verdwenen.’
Wat een gezond én effectief schema voor het vasten zou kunnen zijn, zou eerst nader onderzocht moeten worden. ‘Maar we weten nu wel wat er gebeurt met het microbioom in de darmen. Dat is toch relevante informatie voor die miljard mensen die jaarlijks aan de ramadan deelnemen.’
Over de Ramadan
Het woord Ramadan is afgeleid van ‘ramida’ wat vrij vertaald ‘verschroeid door de hitte van de zon’ betekent. De betekenis kan letterlijk worden opgevat, want moslims vasten soms onder intense hitte, kou, of andere omstandigheden, maar heeft ook een figuurlijke betekenis. Het staat symbool voor het hervormen van jezelf tijdens deze bijzondere vastenmaand. Zoals klei verandert onder intense hitte, zo ondergaan moslims een spirituele hervorming door zich te verdiepen in de Koran, door meer te bidden of door een aalmoes – ’zakat’- aan minder bedeelden te geven.
Bron: Amazingerasmusmc.nl
Team al-Yaqeen