Lees hieronder een reactie van hoogleraar mensenrechten Tom Zwart naar aanleiding van de open brief van Minister-President Mark Rutte.
Beste Mark. In je open brief van afgelopen maandag roep je ons op om normaal te doen of weg te gaan. Je zegt dat je je ongemakkelijk voelt als mensen onze vrijheid gebruiken om hier de boel te verstieren. Daarmee doel je volgens mij met name op de Turkse Nederlanders die demonstreerden voor Erdogan. Als historicus weet jij beter dan ik dat protesteren als een rode draad door onze geschiedenis loopt. Wie in Nederland demonstreert om zijn punt te maken is daarom uitstekend geïntegreerd. Misschien vind je het niet prettig dat Turkse Nederlanders demonstreren over de situatie in Turkije. Maar als Joodse Nederlanders zich bekommeren om Israël leiden we daaruit ook niet meteen af dat ze slecht geïntegreerd zijn.
Je bent ook niet blij met mensen die afgeven op onze gewoontes en onze waarden afwijzen. Laten we eerlijk zijn, hun aantal valt in het niet bij de honderdduizenden eerste, tweede en derde generatie Nederlanders die zich hier op en top thuis voelen en elk dag hun uiterste best doen bij te dragen aan onze samenleving. Het zou goed zijn als zij een pluim zouden krijgen van hun minister-president. En niet alleen omdat ze die verdienen. Uit onderzoek blijkt dat minderheden een sterkere band met de samenleving voelen als ze zich gewaardeerd weten.
Maar je hebt een punt, ook aan diegenen die zich niet aanpassen moet iets worden gedaan. Jouw remedie is dat mensen die ons land fundamenteel afwijzen weg zouden moeten gaan. Volgens mij hebben we daar niet zulke goede ervaringen mee. Een grote groep jongeren is afgereisd naar Syrië om de gelederen van IS te versterken. Ze vormen daar een bedreiging voor de bevolking en voor onze samenleving als ze terugkeren. Er is een heel veiligheidsapparaat opgetuigd om ze in de gaten te houden en onze vrijheden worden daartoe steeds verder beperkt. Dat lijkt mij dus niet de oplossing.
Waarom de Chinezen het zo goed doen
Laten we vooral niet vergeten dat de uitreizers Nederlandse jongeren zijn en dat wij als samenleving voor hen verantwoordelijk zijn. We zouden alle jongeren die moeite hebben om hun draai in onze samenleving te vinden dan ook moeten laten zien hoeveel kansen de democratische rechtsstaat hen biedt om hun ambities te realiseren. Dat is beter dan ze af te schrijven. Ik bereid daarvoor momenteel een cursus voor, ik nodig je van harte uit een keer aan te schuiven.
En nu we het toch over integratie hebben: je brief arriveerde aan de vooravond van het onderzoek van de Algemene Rekenkamer over de inburgering. Daarin wordt opnieuw het falen aangetoond van de top-down benadering die in Nederland de afgelopen jaren is toegepast. Volgens mij is het dan ook hoog tijd om de integratie over een andere boeg te gooien. Niet bevoogden, maar stimuleren om op eigen kracht deelgenoot te worden van de samenleving.
Dat zou er dan als volgt uitzien. We leggen wat jij ‘onze manier van leven’ noemt neer in een maatschappelijk convenant en vragen minderheden om daarbij aan te sluiten door hun eigen cultuur als polsstok te gebruiken. Deze benadering gaat ervan uit dat die cultuur een drijfveer oplevert om volwaardig lid te worden van de Nederlandse samenleving. Deze zogenaamde receptorbenadering is op het terrein van mensenrechten al beproefd.
De Chinese gemeenschap in Nederland is hiervan een mooi voorbeeld. De Chinezen scoren in Nederland verreweg het hoogste van alle groepen, inclusief de ‘autochtonen’, waar het gaat om economisch succes en opleidingspeil. Dat is niet het resultaat van het ondertekenen van participatieverklaringen, maar van het vertrouwen op Chinese waarden als ondernemingszin, hard werken, leergierigheid en zelfredzaamheid. Door hun eigen culturele identiteit aan te boren hebben de Chinezen hun plek in de samenleving verworven.
Rem de religiositeit niet af
Deze benadering werkt ook vruchten af bij de moslims in Nederland. Voor hen is het geloof een enorme stimulans om te integreren. Hoe paradoxaal het misschien ook klinkt, om de integratie van moslims te bevorderen is het belangrijk om hun religiositeit zoveel mogelijk ruimte te geven en hen daarin niet af te remmen.
Dat geldt ook voor het oprichten van islamitische scholen. De veronderstelling dat die de leerlingen slechter voorbereiden op deelname aan een pluriforme samenleving dan gemengde openbare scholen is ongegrond. Als leerlingen de kans krijgen om hun identiteit in hun vertrouwde omgeving te ontwikkelen staan ze daarna sterker in de samenleving als geheel. Als sommige scholen niet op alle punten goed scoren moet hen de helpende hand worden geboden. Maar laten we vooral niet vergeten dat de islamitische scholen beter dan andere basisscholen scoren bij de eindtoets.
Integreren op eigen kracht sluit goed aan bij het liberale gedachtegoed. Ik nodig je dan ook uit om daarmee in een volgende regeerperiode, die ik je van harte gun, aan de slag te gaan.
Met liberale groet, Tom Zwart
Bron: Nrc.nl
Team al-Yaqeen
27 januari 2017