Vraag:
Op een dag tijdens de Ramadan, kort na het verbreken van het vasten, zag ik menstruatiebloed. Echter weet ik niet of mijn menstruatieperiode vóór of na het verbreken van het vasten is begonnen. Moet ik deze dag inhalen of niet?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Eén van de basisprincipes van Fiqh die genoemd zijn door de geleerden, is het beginsel dat elke gebeurtenis plaatsvindt op het dichtstbijzijnde tijdstip. Dit principe houdt in dat als iets gebeurt, en het kan gebeurd zijn op een tijdstip dat verder weg of dichterbij is, en er is niets wat aangeeft welk tijdstip het waarschijnlijkst is, dan nemen we aan dat het plaats heeft gevonden op het tijdstip dat het dichts in de buurt was. Dit is namelijk het tijdstip waarvan we zeker weten dat het is gebeurd, terwijl het andere onderwerp van (enige) twijfel is.
Eén van de zaken waarop dit principe ook betrekking heeft, is het zien van al-Maniy (sperma) op de kleding wanneer de persoon weet dat dit het resultaat is van een natte droom, maar zich de natte droom niet kan herinneren. In dat geval kan hij dit toeschrijven aan de laatste keer dat hij geslapen heeft, en verricht hij elk gebed dat hij erna gebeden heeft opnieuw.
Dit principe werd vermeld door az-Zarkashie in ‘al-Manthoer fil-Qawaacid’ en door as-Soeyoetie in ‘al-Ashbaah wan-Nadhaa’ir.
Hierop baserend zeggen we dat als een vrouw menstruatiebloed zag en niet weet wanneer dit is begonnen – vóór of na Maghrib – dat zij ervan uit moet gaan dat het bloeden is begonnen op het tijdstip dat het dichtstbij is. In jouw geval is het meest dichtbije van de twee tijdstippen dat het begon na al-Maghrib.
Onder deze noemer valt het idee dat is overgeleverd van de geleerden: “Als een vrouw menstruatiebloed ziet en niet weet wanneer dit is begonnen, dan valt zij onder hetzelfde oordeel als een man die al-Maniy ziet op zijn kleding en niet weet wanneer dit gebeurd is. Dat wil zeggen dat hij de grote wassing moet doen en zijn gebeden opnieuw moet verrichten vanaf het moment dat hij voor het laatst heeft geslapen. Dit is het minst gecompliceerde en de duidelijkste mening van de geleerden.”
(al-Mawsoecat ul-Fiqhiyyah, boekdeel 26, blz. 194)
Sheikh Mohammed ibnoe Saalih al-Moekhtaar ash-Shanqietie werd gevraagd over een vrouw die na het Maghrib-gebed wat menstruatiebloed zag, en niet wist of dit vóór of na al-Maghrib is begonnen. Hij antwoordde: “Als zij het bloed zag en denkt dat het meest waarschijnlijk is dat dit gebeurd is vóór al-Maghrib, dan is er geen twijfel dat haar vasten van die dag ongeldig is, en zij dit moet inhalen.
Maar als zij denkt dat het zeer waarschijnlijk is dat het bloed vers is en dat het na (ingang van) al-Maghrib is gebeurd, dan is haar vasten natuurlijk geldig en moet zij het Maghrib-gebed bidden als zij weer rein is (d.w.z. wanneer haar periode eindigt en zij de Ghoesl heeft verricht). Zij dient dit in te halen en dat gebed te verrichten.
Maar als zij onzeker is, dan is het basisprincipe volgens de geleerden dat het toegeschreven dient te worden aan het dichtstbijzijnde tijdstip. Het basisprincipe is dat haar vasten geldig is, tenzij er bewijs is om aan te tonen dat het ongeldig is. Dan geldt ook dat zij een hele dag heeft gevast en gedaan heeft wat vereist is, tenzij we er zeker van zijn dat er enig bewijs is dat het tegendeel aantoont.
Dus in dit geval wordt haar vasten als geldig beschouwd. Wat het bloed betreft, dit heeft geen invloed op die dag. Aan de andere kant, als je zegt dat haar vasten geldig is, dan dient zij het Maghrib-gebed opnieuw te bidden. En als je zegt dat haar vasten niet geldig is, dan hoeft zij het Maghrib-gebed niet in te halen. Als haar vasten dus geldig is, dient zij het Maghrib gebed in te halen, omdat zij op het tijdstip van Maghrib nog niet menstrueerde, en haar periode hierna is begonnen. Daarom dient zij het Maghrib-gebed in te halen. Wat namelijk van belang is, is de aanvang van de tijd (voor Maghrib), en niet het einde.” 1
(Sharh Zaad ul-Moestaqnic)
Kortom, jouw vasten is geldig zolang jij er niet zeker van bent dat het bloeden vóór al-Maghrib is begonnen.
En Allah weet het het beste.
Islamqa.com
1. Dit is één van de twee meningen hierover. De andere mening, die o.a. van Imam Maalik en Imam Aboe Haniefah is, schrijft voor dat de vrouw haar gebed niet hoeft in te halen omdat zij zich nog steeds binnen de toegestane tijd bevindt waarbinnen het gebed verricht mocht worden.