Vraag:
Is het toegestaan om Zakaat ul-Fitr uit te geven in geld in plaats van voedsel?
Antwoord:
Het uitgangspunt is dat Zakaat ul-Fitr wordt uitgegeven in voedsel, zoals dat verplicht is gesteld door de Profeet (vrede zij met hem). Ibn ʿOmar heeft gezegd: “De Profeet heeft het verplicht gesteld dat wij voor Zakaat ul-Fitr een Saaʿ 1 aan dadels of gerst uitgeven.”
(al-Boekhaarie en Moeslim)
Ook zei Aboe Saʿied al-Khoedrie in een overlevering: “Wij gaven voor Zakaat ul-Fitr een Saaʿ aan voedsel, of een Saaʿ aan gerst, of een Saaʿ aan dadels, of een Saaʿ aan gestolde melk, of een Saaʿ aan rozijnen.”
(al-Boekhaarie en Moeslim)
Er bestaat echter een meningsverschil onder de geleerden over het uitgeven van Zakaat ul-Fitr in geld.
De eerste mening is dat dit niet is toegestaan. Dit is de mening van de wetschool van imam Maalik, imam ash-Shaafiʿie en imam Ahmad.
De tweede mening is dat het toegestaan is om het in geld uit te geven. Dit is de mening van de Hanafie wetschool en een mening binnen de Shaafiʿie wetschool. Ook is het een mening die overgeleverd is van imam Ahmad.
De derde mening is dat het toegestaan is om dit in geld uit te geven wanneer daar behoefte aan is of wanneer daarmee een belang wordt gediend. Dit is een uitspraak in de wetschool van imam Ahmad en tevens de uitspraak die gekozen is door Sheikh ul-Islaam ibn Taymiyah.
Elk van de bovenstaande geleerden is gekomen met bewijzen die hun standpunten bevestigen. De geleerden die van mening zijn dat het niet toegestaan is om het in geld uit te geven, beroepen zich op de woorden van de Profeet (vrede zij met hem) waaruit begrepen kan worden dat het uitgeven slechts in voedsel gedaan mag worden.
Degenen die van mening zijn dat het toegestaan is om dit uit te geven in geld, zeggen dat de bedoeling van Zakaat ul-Fitr is dat in de behoefte van de armen worden voorzien tijdens ʿIed. Zij zeggen dat dit ook middels geld kan worden bewerkstelligd en dat het beoogde doel misschien hiermee beter wordt gediend.
Degenen die van mening zijn dat het slechts toegestaan is wanneer daar behoefte aan is, geven te kennen dat de oorsprong inderdaad is dat Zakaat ul-Fitr wordt uitgegeven in voedsel. Echter wanneer er behoefte aan is of daarmee een belang wordt gediend, dan is het toegestaan om daarvan af te wijken. Zij beroepen zich hierbij op bewijzen, zoals de uitspraak van Moeʿaadh ibn Djabal toen hij door de Profeet werd gestuurd naar Jemen: “Breng mij gewaden en kledingstukken als liefdadigheid (d.w.z. als Zakaat ul-Fitr) in plaats van gerst en graan . Dit is dan makkelijker voor jullie en beter voor de metgezellen van de Profeet vrede zij met hem (die woonachtig zijn) in Medina.”
Deze uitzondering geldt ook wanneer het uitgeven van Zakaat ul-Fitr in voedsel moeilijkheden met zich meebrengt. Dit is de meest correcte mening omdat daarmee rekening wordt gehouden met alle bewijzen en de moeilijkheid wordt weggenomen.
Allah weet het best.
Gebaseerd op de woorden van Sheikh Khaalid al Moeslih
1. Een Saaʿ is vier keer twee handenvol. Dit staat gelijk aan ongeveer 2 kilo en 40 gram.