Vraag:
Hoeveel uur mag iemand slapen?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Ten eerste is slapen één van de Tekenen van Allah in dit universum. Zoals Allah, de Verhevene, zegt (interpretatie van de betekenis):
“En tot Zijn Tekenen behoort jullie slaap, ‘s nachts en overdag en jullie zoeken naar Zijn Gunst. Voorwaar daarin zijn zeker Tekenen voor een volk dat luistert.”
(Soerat ar-Roem: 23)
Men hoort in principe ‘s nachts te slapen, maar slapen overdag is ook mogelijk. Allah heeft de dag geschapen om in te werken en te zoeken naar proviand, en Hij heeft de nacht geschapen om uit te rusten. Dus slapen vindt plaats in de nacht en het werken overdag. Allah, de Verhevene, zegt (interpretatie van de betekenis):
“En Hij is Degene Die de nacht als een kledingstuk voor jullie heeft gemaakt en de slaap om uit te rusten. En Hij heeft de dag gemaakt om wakker te zijn (om te werken).”
(Soerat al-Foerqaan: 47)
“Hebben zij niet gezien dat Wij de nacht voor hen hebben gemaakt om erin uit te rusten en de dag om licht te geven? Voorwaar, daarin zijn zeker Tekenen voor een volk dat gelooft.”
(Soerat an-Naml: 86)
“En Wij hebben voor jullie slaap gemaakt, als rust. En Wij hebben de nacht als een bedekking gemaakt. En Wij hebben de dag gemaakt om levensonderhoud te zoeken.”
(Soerat an-Naba’: 9-11)
Imam Ibn Kathier heeft gezegd: “Dat wil zeggen, onder de Tekenen behoort dat wat geschapen is voor jou aan slaap gedurende de nacht en de dag, waarin je rust en stilte vindt, en uitputting en vermoeidheid worden weggenomen. En het wakker zijn en het nastreven van iemands levensonderhoud zijn voorgeschreven voor overdag.”
(Tafsier Ibn Kathier, boekdeel 6, blz. 310)
Sheikh Mohammed ibn Saalih al-cOethaymien zei: “En Wij hebben voor jullie slaap gemaakt, als rust”, betekent een eind maken aan de vermoeidheid. Want slaap maakt een eind aan wat vooraf ging aan vermoeidheid. En een persoon vernieuwt zijn energie dus ook voor wat nog komen gaat. Vandaar dat wanneer een persoon vermoeid raakt en vervolgens gaat slapen, hij herstelt en zijn energie wordt vernieuwd. Dit is een zegening en tevens één van de Tekenen van Allah, zoals Hij zegt (interpretatie van de betekenis):
“En tot Zijn Tekenen behoort jullie slaap, ‘s nachts en overdag en jullie zoeken naar Zijn Gunst. Voorwaar, daarin zijn zeker Tekenen voor een volk dat luistert.”
(Soerat ar-Roem: 23)
“…En Wij hebben de dag gemaakt om levensonderhoud te zoeken”, wil zeggen dat men naar proviand zoekt in overeenstemming met hun positie en omstandigheden. Dit is de Zegening van Allah over Zijn dienaren.
(Tafsier Djoez’ cAmma, blz. 22-23)
Ten tweede is er niets in de Shariecah wat aangeeft dat een moslim op een bepaalde tijd moet slapen of wakker moet worden. En de Islam vertelt de moslims niet om een bepaald aantal uur te slapen. Dat is eerder afhankelijk van de leeftijd en aard van de mensen, de hoeveelheid rust die hun lichamen nodig hebben en de aard van hun werk. Degenen die in de nacht werken zullen meer overdag slapen en degenen die overdag werken zullen meer in de nachten slapen. En zo is het slapen in de winter weer anders dan het slapen in de zomer.
De natuurlijke gemiddelde tijdsduur van slaap is tussen de vijf en acht uur per dag. Er is niets mis mee wanneer iemand minder uur dan dat slaapt omdat hij dit aankan, of meer uur omdat zijn lichaam dat nodig heeft. Wat belangrijk is, is dat de Islam de moslims verplicht om de gebedstijden in de gaten te houden, zodat hij weet hoe laat hij hiervoor moet opstaan en hij de daad van aanbidding op de correcte manier kan verrichten met energie. Wanneer zijn lichaam rust en slaap nodig heeft, moet hij zich daar niet tegen verzetten.
Sheikh Mohammed ibnoe Ahmad as-Safaarinie zei: “Het is niet goed om de slaap een lange tijd te weerstaan en vaak laat op te blijven. Het weerstaan en vermijden van de slaap zal leiden naar andere problemen, zoals een slecht humeur, verward denken en uitputting die men ervan zal weerhouden om zaken goed te begrijpen en op de juiste manier te functioneren. Daarnaast kan dit leiden tot veel dodelijke ziektes.
De schepping is gebaseerd op evenwicht en degene die zich houdt aan gematigdheid heeft al het goede bereikt. In al-Adaab al-Koebra zei één van de wijze mannen: “Slaperigheid neemt het denkvermogen weg, maar de slaap verhoogt dit. Slaap is één van de zegeningen die Allah aan Zijn dienaren schenkt, vandaar dat Hij hen daaraan herinnert in Zijn Boek.”
(Ghadha’ ul-Albaab fie Sharhi Mandhoemaat ul-Adaab, boekdeel 2, blz. 359)
Opgemerkt moet worden dat meer slapen dan het lichaam nodig heeft een persoon lui in aanbidding en traag in het denken zal maken. Er is een aantal kritische uitspraken van de Salaf over het teveel slapen.
Al-Foedayl ibnoe cIyaad zei bijvoorbeeld: “Er zijn twee eigenschappen die het hart verharden: teveel slapen en teveel eten.”
Ibn ul-Qayyim zei: “De vijf zaken die het hart beschadigen, zijn: zich teveel mengen met de mensen, ijdele hoop, gehecht zijn aan iets anders dan Allah, teveel eten en slapen. Deze vijf zaken zijn de grootste bedervers van het hart.”
(Madaaridj us-Saalikien, boekdeel 1, blz. 453)
Ibn ul-Qayyim heeft het stuk dat te maken heeft met het slapen uitgelegd en zei: “De vijfde bederver is teveel slapen, want het doodt het hart, verzwaart het lichaam, verspilt tijd en het veroorzaakt een grote hoeveelheid aan onzorgvuldigheid en luiheid. Een deel ervan is erg afgeraden (Makroeh) en een deel ervan is zelfs schadelijk en brengt het lichaam geen voordelen.
De meest gunstige slaap is de slaap die komt wanneer de behoefte ernaar het grootst is. Slapen aan het begin van de nacht is beter dan aan het einde van de nacht, en slapen midden op de dag is beter dan slapen aan het begin of einde van de dag. Hoe dichter de slaap komt aan het begin of einde van de dag, hoe minder baatvol en hoe schadelijker dit is. Vooral wanneer men slaapt rond de tijd van cAsr en aan het begin van de dag, met uitzondering van degenen die tot laat opblijven.
Tot de afgeraden soorten slaap volgens hen, valt het slapen tussen het Fadjr-gebed en zonsopgang, omdat dat kostbare tijd is. Deze tijd heeft grote voordelen voor degenen die zich toewijden aan Allah, de Verhevene. Zelfs als zij de hele nacht in aanbidding hebben doorgebracht, staan zij het zichzelf niet toe om op dat tijdstip te stoppen, totdat de zon is opgekomen. Dit omdat dat het het begin van de dag is. Het moment waarop de voorzieningen neergezonden en verdeeld worden en de zegeningen worden geboden. Dit is het begin van de dag en de hele dag is afhankelijk van wat er op dat moment gebeurt. Niemand zou dus op dat tijdstip moeten slapen, tenzij hij daartoe gedwongen wordt.
Samenvattend kunnen we zeggen dat de beste en meest gunstige slaap is de slaap tijdens de eerste helft van de nacht, en de het laatste zesde deel, wat gelijk staat aan acht uur (red: in Saoedi-Arabië). Dit is de beste slaap volgens de doctoren. Meer of minder heeft naar verhouding een nadelig effect op het lichaam, volgens hen.
Een andere vorm van slaap die geen meerwaarde heeft, is slapen direct na zonsondergang, totdat de schemering is verdwenen. De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) had daar een afkeer van, daarom is het Makroeh volgens de Shariecah en wordt hier niet van gehouden.
Net zoals het teveel slapen leidt naar dit soort problemen, zal het weerstaan en vermijden van de slaap leiden naar andere problemen, zoals een slecht humeur, verward denken en uitputting. Wat op zijn beurt de mensen ervan zal weerhouden om zaken goed te begrijpen en op de juiste manier te functioneren. Daarnaast kan het leiden tot veel dodelijke ziektes, waarbij een persoon niet in staat zal zijn om naar behoren te kunnen denken en zich fysiek zwak voelt. De schepping is gebaseerd op evenwicht en degene die zich houdt aan gematigdheid heeft al het goede bereikt.
En Allah is Degene Wiens Hulp we zoeken.”
(Madaaridj us-Saalikien, boekdeel 1, blz. 459-460)
En Allah is de Bron van Kracht.
Islamqa.com