Imam an-Nawawi zegt in ‘Sharh Moeslim’ boekdeel 3 overleveringsnummer 164: “Er bestaat overeenstemming tussen de geleerden die ertoe doen over het toestaan van het vegen over de sokken voor de reiziger en de ingezetene, ongeacht of hier nu behoefte toe is of niet. Het is tevens toegestaan voor de vrouw binnenshuis dit te doen. En het zijn alleen de Sjïeten en de Khawaaridj die het vegen over de sokken ontkennen maar hun mening doet er niet toe.
Al-Hassan al-Basri zei: “Zeventig metgezellen van de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) overleverden mij dat de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) over zijn sokken veegde.”
(Ahmad)
Het beste bewijs voor het vegen over de sokken is de overlevering van Moeslim die verhaalt van al-Acmash die verhaalt van Ibrahiem die verhaalt van Hamaam, hij zei: “Djarier urineerde en deed vervolgens de woedoe’ waarbij hij over zijn sokken veegde. Toen werd hem gevraagd: ,,Doe jij dit?” Waarop hij antwoorde: ,,Ja! Ik zag de Profeet (vrede zij met hem) urineren en vervolgens de woedoe’ verrichten waarbij hij over zijn sokken veegde.” Al-A’mash zei: ,,Ibrahiem zei: ,,Wij hielden van deze overlevering, omdat Djarier, pas na het openbaren van Soerat al-Maa’iedah moslim is geworden.”
(Moeslim)
Imaam Nawawi zei dat er hier wordt verwezen naar de volgende woorden van Allah (interpretatie van de betekenis):
“Was dan jullie gezichten en jullie armen tot en met de ellebogen en veeg over jullie hoofden en (was) jullie voeten tot en met de enkels.”
(Soerat al-Maa’iedah: 6)
Zou Djarier voor het openbaren van Soerat al-Maa’iedah moslim zijn geworden, dan bestaat er de kans dat deze overlevering, met betrekking tot het vegen over de sokken, is komen te vervallen na het openbaren van de voorgenoemde vers. Omdat hij echter op een later tijdstip (dan het openbaren van deze vers) is bekeerd tot de Islam, weten wij dat deze overlevering nagevolgd dient te worden. Deze overlevering maakt duidelijk dat het wassen van de voeten niet voor de drager van sokken geldt. Deze overlevering geldt als uitzondering op de voorgenoemde vers en Allah, de Verhevene weet het, het best.
De vereisten voor het vegen over de sokken
Voor het wrijven over de sokken is het vereist dat de sokken in een staat van woedoe’ zijn aangetrokken. Moeghierah bin Shoecbah overlevert: “Op een nacht was ik onderweg met de Profeet (vrede zij met hem) en vervolgens goot ik (water) uit een Idaawah (een leren kommetje) voor de Profeet (vrede zij met hem), waarna hij zijn gezicht en armen waste en hij veegde over zijn hoofd. Vervolgens bukte ik om zijn sokken uit te trekken waarop hij zei; “Laat ze! Ik heb ze aangetrokken in een staat van woedoe’.” Vervolgens veegde hij over zijn sokken.”
(al-Boekharie en Moeslim)
De geldigheidsduur van het wrijven over de sokken
Ali ibn Aboe Talib overlevert: “De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) bepaalde (voor het vegen over de sokken) voor de reiziger; drie dagen en drie nachten, en voor de ingezetene; één dag en één nacht.”
(Moeslim)
De manier waarop het vegen over de sokken gebeurt
Op basis van de uitspraak van Ali ibn Aboe Talib: “Indien de godsdienst was gebaseerd op meningen, dan zou de onderkant van de sok eerder schoongeveegd moeten worden in plaats van de bovenkant. Waarlijk ik zag de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) over de bovenkant van zijn sokken vegen.”
(al-Ierwaa’ van Sheich al-Albaani)
Het vegen over sokken en sandalen
Zoals het is het toegestaan om over de lederen sokken te vegen, zo is het ook toegestaan om over de sokken en de sandalen1 te vegen. Dit op basis van de overlevering van Moeghierah bin Shoecbah dat de Profeet (vrede zij met hem) de woedoe’ verrichtte en over zijn sokken en sandalen veegde.
(al-Ierwaa’ van Sheich al-Albaani)
‘Oebayd bin Djariedj overlevert: “Er werd tegen Ibn cOmar gezegd: ,,Wij hebben jou iets zien doen wat wij bij niemand anders hebben gezien.” Hij zei: ,,En dat is?” Zij zeiden: ,,Wij zagen jou deze lederen slippers dragen.” Hij zei: ,,Ik zag de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) ze dragen en hij deed de woedoe’ en veegde erover.”
Wat maakt het vegen over de sokken ongeldig?
De volgende drie zaken maken het vegen over de sokken ongeldig:
1- Het verstrijken van de geldigheidsduur. Omdat het vegen over de sokken tijdelijk is, daarom is het niet toegestaan om over de tijdslimiet te gaan.
2- Djanaabah (staat van grote onreinheid). Dit op basis van de uitspraak van Safwaan: “De Profeet (vrede zij met hem) beviel ons, wanneer wij op reis waren, om onze sokken niet uit te doen voor een periode van drie dagen. Uitzondering hierop was wanneer wij ons in staat van Djanaabah bevonden. Maar in geval van urine, ontlasting of slaap was dit niet nodig.”
(al-Albaanie in Irwaa’ ul-Ghaliel)
3- Het uittrekken van het schoeisel. Als men dit uit trekt en vervolgens weer aantrekt, terwijl men niet in staat van Woedoe’ verkeert.
——————————————————————————————————————–
1. Met sandalen wordt hier gedoeld op schoeisel dat destijds gemaakt werd van gelooid dierenhuid.